Τα «Φώτα», το Δέντρο και οι Καλικάντζαροι
της Ευλαμπίας Τσιρέλη Όλο τον χρόνο οι καλικάντζαροι κάτω από τη γη πελεκούν το δέντρο της ζωής που συγκρατεί τον κόσμο. Το δωδεκαήμερο των εορτών, παρατούν τα τσεκούρια τους και ανεβαίνουν στον κόσμο μας για να κλέψουν γλυκά και να πειράξουν τους ανθρώπους. Την ημέρα των Θεοφανίων (των Φώτων) όμως, οι καλικάντζαροι τα σκοτεινά αυτά όντα, εξουδετερώνονται, επιστρέφουν κάτω από τη γη, και νικά το Φως. Επιστρέφοντας στη δουλειά τους, βλέπουν με λύπη τους ότι το δέντρο έχει εν τω μεταξύ θρέψει και "φτου κι απ' την αρχή", ξεκινούν να το πελεκούν για να το κόψουν, μέχρι τα επόμενα Χριστούγεννα, και πάει λέγοντας. Η ημέρα των Φώτων είναι μια ημέρα μάχης του φωτός και του σκότους, μια από τις αρχαιότερες συμβολικές μάχες δηλαδή. Το δέντρο (αρχαία θρησκεία) συμβολίζει την ισορροπία του κόσμου, οι καλικάντζαροι (όντα γεννημένα από την ένωση των χριστιανικών δαιμόνων, των δυτικών ξωτικών και των χθόνιων πνευμάτων του παγανισμού, σάτυροι κλπ.) συμβολίζουν το σκοτάδι