«Dear Boss…this is Saucy Jacky…from Hell!» Η ιστορία του διασημότερου serial killer

της Ευλαμπίας Τσιρέλη

Jack the Ripper

Ο αινιγματικός και πασίγνωστος αυτός κατά συρροή δολοφόνος έδρασε το 1888 στην περιοχή του Whitechapel του East End στο Λονδίνο. Το όνομα «Jack the Ripper» αποτελεί ένα ψευδώνυμο που αναφερόταν σε κάποιες από τις επιστολές που έλαβε η αστυνομία από τον δράστη ή τους δράστες. Υπάρχουν και άλλα ψευδώνυμα προερχόμενα από επιστολές, όπως τα «The Whitechapel Murderer» και «Leather Apron». Ο Jack είχε «αδυναμία» στις ιερόδουλες όπως είναι γνωστό, τις οποίες έσφαζε στο λαιμό. Στη συνέχεια αφαιρούσε ζωτικά όργανα με απόλυτη ακρίβεια, κάτι που οδήγησε αστυνομία και ιατροδικαστές στο συμπέρασμα ότι ο Jack κατείχε άψογες γνώσεις ανατομίας και χειρουργικής. Κάποιο φόνοι φαίνεται να σχετίζονταν μεταξύ τους, ενώ επιστολές από άγνωστο συντάκτη ή συντάκτες άρχισαν να στέλνονται σε Τύπο και Scotland Yard. Πολλές φορές οι επιστολές συνοδεύονταν από ανθρώπινα όργανα, όπως νεφρά. Η υπόθεση οδήγησε μέχρι και στη μυθοποίηση του δράστη και η ενασχόληση με το πρόσωπό του απέκτησε και τον δικό της όρο: Ripperology.

Το 1888 το East End του Λονδίνου συγκέντρωνε χιλιάδες οικονομικούς μετανάστες και η παραβατικότητα της περιοχής άρχιζε να αυξάνεται δραματικά. Η φτώχεια οδήγησε πολλές γυναίκες στην πορνεία. Η αστυνομία σε μια έρευνα τον Οκτώβρη του 1888 υπολόγισε ότι στην περιοχή του Whitechapel υπήρχαν πάνω από 1.200 πόρνες και 62 οίκοι ανοχής. Έντεκα φόνοι, που σημειώθηκαν από τον Απρίλιο του 1888 μέχρι τον Φεβρουάριο του 1891, άρχισαν να εξιχνιάζονται από την Μητροπολιτική Αστυνομία του Λονδίνου, ενώ χαρακτηρίστηκαν ως η ομάδα των «φόνων του Whitechapel». Οι γνώμες διίστανται για τον αν συνδέονταν μεταξύ τους, αλλά πέντε από αυτούς, γνωστοί ως «οι αυθεντικοί πέντε» θεωρούνται έργο του Jack. Κοινά σημεία, όπως βαθύ κόψιμο του λαιμού και αφαίρεση ζωτικών οργάνων, ήταν τα φονικά στοιχεία που φωτογράφιζαν τις συνήθειες του Jack στους πέντε αυτούς φόνους.

Οι «αυθεντικοί πέντε» και οι τέσσερις αμφιλεγόμενοι                 

Τα πέντε «αυθεντικά» θύματα του Jack θεωρούνται οι Mary Ann Nichols, Annie Chapman, Elizabeth Stride, Catherine Eddowes και Mary Jane Kelly. Όλες τους βρέθηκαν άγρια δολοφονημένες κατά το διάστημα Αυγούστου-Σεπτεμβρίου του 1888, τις πρώτες πρωινές ώρες και στα στενά της περιοχής του Whitechapel. Οι λαιμοί των θυμάτων ήταν άγρια κατακρεουργημένοι με βαθιά κοψίματα και η κοιλιά ήταν ανοιχτή από ένα πολύ βαθύ τραύμα, ενώ είχε αφαιρεθεί και μήτρα μιας εκ των γυναικών.
Διάφορες άλλες χειρουργικές αφαιρέσεις οργάνων είχαν πραγματοποιηθεί σε όλα τα θύματα με το ίδιο πάντα μαχαίρι. Μάρτυρες έκαναν λόγο για έναν άντρα με σκούρα μαλλιά και μυστηριώδες αριστοκρατικό παρουσιαστικό. Η τελευταία γυναίκα, η Mary Jane Kelly, βρέθηκε νεκρή στο κρεβάτι του δωματίου που νοίκιαζε. Εκτός από κομμένο λαιμό, έλειπαν πολλά από τα ζωτικά της όργανα, ανάμεσα στα οποία και η καρδιά. Η Kelly θεωρείται το τελευταίο θύμα του Jack. Ωστόσο η περιοχή του Whitechapel μετρά άλλες τέσσερις δολοφονίες, που ακολούθησαν τις «αυθεντικές πέντε». Τα τέσσερα νέα θύματα ήταν η Rose Mylett, η Alice McKenzie, ένα άγνωστης ταυτότητος ακέφαλο και χωρίς πόδια σώμα στην οδό Pinchin και η Frances Coles. Οι δολοφονίες αυτές όμως δεν φαίνονταν να έχουν πολλά κοινά σημεία με τις πέντε προηγηθείσες. Για τον φόνο της Coles συνελήφθη ο James Thomas Sadler ως ύποπτος, επειδή πολλοί τον είδαν μαζί της λίγο πριν το μακελειό. Λίγο αργότερα ωστόσο αφέθηκε ελεύθερος αφού δεν υπήρξαν αποδείξεις υπέρ της ενοχής του. Ένα 7χρονο παιδί επίσης βρέθηκε δολοφονημένο τον Δεκέμβριο του 1888. Τα τραύματά του ήταν όμοια με εκείνα της Mary Kelly, μιας εκ των «αυθεντικών πέντε», κάτι που οδήγησε στο συμπέρασμα ότι η δολοφονία του παιδιού ήταν έργο του Jack. Από το σώμα του παιδιού έλειπε η καρδιά και ένα αφτί.
Η αστυνομία συνέλαβε τον εργοδότη του, τον γαλατά William Barrett, αλλά αργότερα αφέθηκε ελεύθερος. Πάνω από 2.000 άτομα ανακρίθηκαν για όλες αυτές τις δολοφονίες και 80 άτομα βρέθηκαν ύποπτα. Η ομάδα που συντάχθηκε για την εξιχνίαση των φόνων ήταν το εγκληματολογικό τμήμα της Μητροπολιτικής Αστυνομίας με επικεφαλής τον επιθεωρητή ντεντέκτιβ Edmund Reid. Η Scotland Yard έστειλε τους Frederick Abberline, Henry Moore και Walter Andrews. Αργότερα στην υπόθεση ενεπλάκη και η Αστυνομία του City υπό τον επιθεωρητή ντεντέκτιβ James McWilliam. Βοήθεια στην Αστυνομία παρείχε και μια ομάδα  εθελοντών πολιτών του East End που ονομάστηκε Whitechapel Vigilance Committee. Αυτοί όργωναν την περιοχή για πιθανούς υπόπτους. Ύποπτοι θεωρήθηκαν κρεοπώλες, σφαγείς, χειρούργοι και φυσικοί λόγω της ιδιαιτερότητας των δολοφονιών. Πολλοί ήταν επίσης οι Εβραίοι που κατηγορήθηκαν, καθώς οι ντόπιοι θεωρούσαν ότι κανένας Άγγλος δεν ήταν ικανός για τέτοια εγκλήματα. 

Το προφίλ του Jack                                                       

Ο Robert Anderson ρώτησε τον χειρούργο αστυνομικό Thomas Bond τη γνώμη του για τις τυχόν χειρουργικές γνώσεις του δολοφόνου. Ο Bond ανέφερε ότι: «Και οι πέντε φόνοι διαπράχθηκαν από το ίδιο άτομο δίχως αμφιβολία. Στους πρώτους τέσσερις ο λαιμός κόπηκε από τα αριστερά προς τα δεξιά. Το συμπέρασμα στο οποίο οδηγήθηκα είναι ότι οι γυναίκες ήταν ξαπλωμένες όταν δολοφονήθηκαν και το πρώτο πράγμα που έκανε πάντα ο δράστης, ήταν να κόψει τους λαιμούς».
 Ο Bond ήταν εντελώς αντίθετος με τη άποψη ότι ο δράστης ήταν γνώστης ανατομίας και χειρουργικής. Όπως είπε χαρακτηριστικά, δεν είχε ούτε «τις τεχνικές γνώσεις του χασάπη ή του σφαγέα αλόγων». Χαρακτήρισε τον δράστη ως άτομο με περίεργα σύνδρομα και συμπλέγματα, όπως «περιοδικές επιθέσεις ανθρωποκτονικής και ερωτικής μανίας» και με χαρακτήρα που υποδηλώνει «σατυρίαση».
Ο Bond πρόσθεσε ότι «η ανθρωποκτονική αυτή τάση, πιθανόν να προέρχεται από μια εκδικητική και βίαιη κατάσταση του μυαλού, ή θρησκευτική μανία, αλλά όλα αυτά είναι μόνο υποθέσεις». Αν και δεν υπήρχαν ενδείξεις σεξουαλικής κακοποίησης των θυμάτων, οι ψυχολόγοι υπέθεσαν ότι ο δράστης αντλούσε σεξουαλική ικανοποίηση από τις πράξεις του. Αυτό υποδήλωνε η στάση στην οποία τοποθετούσε τα πτώματα με σηκωμένα τα φορέματα και την κοιλιά εκτεθειμένη και ανοιχτή. Σήμερα, συγκρίσεις με κίνητρα σύγχρονων κατά συρροή δολοφόνων, υποδεικνύον ύπαρξη σχιζοφρένειας στον Jack, όπως και στην περίπτωση του «Yorkshire Ripper», Peter Sutcliffe, που ισχυριζόταν ότι άκουγε φωνές που του υποδήλωναν να σκοτώνει ιερόδουλες.
 

Το μήνυμα στον τοίχο                                                               

Στην οδό Goulston, στην είσοδο του κτιρίου Wentworth Model Dwellings βρέθηκε ένα κομμάτι από την ποδιά της Catherine Eddowes. Υπήρχαν ματωμένα δακτυλικά αποτυπώματα πάνω σε αυτό, όπως επίσης και αίματα που υποδήλωναν ότι επάνω του είχε σκουπιστεί το φονικό μαχαίρι. Στον τοίχο ακριβώς από πάνω ήταν γραμμένο το μήνυμα «The Juwes are the men That Will be blamed for nothing», δηλαδή «Οι Εβραίοι θα είναι αυτοί που θα κατηγορηθούν για το τίποτα». Ο Sir Charles Warren, της Μητροπολιτικής Αστυνομίας διέταξε να σβηστεί αμέσως το μήνυμα, φοβούμενος έξαρση του αντι-σημιτισμού και εξέγερση κατά των Εβραίων. Έτσι, το μήνυμα σβήστηκε στις 5.30 το πρωί πριν προλάβει κάποιος να το φωτογραφήσει.

Οι 3 επιστολές  

    
Κατά τη διάρκεια των ερευνών, η αστυνομία, οι εφημερίδες και άλλοι άρχισαν να λαμβάνουν εκατοντάδες επιστολές που σχετίζονταν με την υπόθεση. Οι περισσότερες περιείχαν συμβουλές για τη σύλληψη του δολοφόνου, ενώ κάποιες άλλες ήταν άχρηστες.
Τρεις από αυτές μόνο προβλημάτισαν την αστυνομία ως πιθανές επιστολές του Jack. Αυτές είναι γνωστές ως η επιστολή «Dear Boss», η ευχετήρια κάρτα «Saucy(σκανδαλιάρης) Jacky» και το γράμμα «From Hell».

 Το «Dear Boss», αρχικά θεωρήθηκε φάρσα, αλλά όταν 3 ημέρες αργότερα βρέθηκε το πτώμα της Eddowes (το τέταρτο θύμα των «Αυθεντικών πέντε») με κομμένο το ένα αφτί, η αστυνομία τα χρειάστηκε. Το γράμμα συγκεκριμένα ανέφερε: «Αγαπητό αφεντικό συνεχίζω να ακούω ότι η αστυνομία με έπιασε αλλά δεν το κατάφεραν ακόμα. Γελάω πολύ όταν ακούω πόσο έξυπνοι είναι και ότι βρίσκονται στα ίχνη μου. Αυτό το αστείο με τη δερμάτινη ποδιά με διασκέδασε πολύ. Δεν θα σταματήσω να σφάζω μέχρι να με πιάσετε. Η προηγούμενη δουλειά μου ήταν μεγαλειώδης. Η γυναίκα δεν πρόλαβε ούτε να τσιρίξει. Πώς μπορούν να με πιάσουν τώρα; Μου αρέσει η δουλειά μου και θέλω να ξαναρχίσω. Σύντομα θα λάβετε νέα από τα νέα παιχνιδάκια μου. Έχω φυλάξει λίγο «κόκκινο υγρό» από την τελευταία δουλειά μου σε ένα μπουκάλι τζιτζιμπίρας για να σας γράψω με αυτό, αλλά έγινε αραιό και δεν μπορώ  να το χρησιμοποιήσω. Και το κόκκινο μελάνι όμως είναι ό,τι πρέπει νομίζω χαχα! Στην επόμενη δουλειά μου θα κόψω τα αυτιά της κυρίας και θα τα στείλω στους αστυνομικούς να χαρούν. Κράτα αυτό το γράμμα μέχρι την επόμενή μου δουλειά κι έπειτα δημοσίευσέ το αμέσως. Το μαχαίρι μου είναι τόσο ωραίο και κοφτερό που θέλω αμέσως να πιάσω δουλειά με την πρώτη ευκαιρία. Καλή τύχη. Δικός σου, Jack the Ripper. Τώρα λένε πως είμαι γιατρός χαχα!»  

Η κάρτα «Saucy Jacky» στάλθηκε την 1η Οκτωβρίου του 1888 στο Κεντρικό Πρακτορείο Ειδήσεων. Ο γραφικός χαρακτήρας ήταν παρόμοιος με εκείνον της πρώτης επιστολής. Το γράμμα αναφερόταν στο διπλό φονικό της Stride και της Eddowes, που βρίσκονταν δολοφονημένες σε πολύ κοντινή απόσταση μεταξύ τους. Συγκεκριμένα ανέφερε: «Δεν αστειευόμουν αγαπητό αφεντικό, όταν σου έδωσα το στοιχείο, θα ακούσεις για τον σκανταλιάρη Jacky αύριο με ένα διπλό συμβάν. (το αφτί) είναι λίγο κουτσουρεμένο, δεν μπόρεσα να το κόψω ίσια. Χα, δεν είναι καιροί να μαζεύω αφτιά για την αστυνομία. Ευχαριστώ που φύλαξες το τελευταίο μου γράμμα μέχρι να ξαναχτυπήσω. Jack the Ripper».
Το γράμμα «From Hell» παρελήφθη από τον George Lusk, αρχηγό του Whitechapel Vigilance Committee, της ομάδας δηλαδή των εθελοντών πολιτών, στις 16 Οκτωβρίου του 1888. Το γράμμα έλεγε τα εξής: «Από την Κόλαση. Κύριε Lusk σας στέλνω το μισό νεφρό που έκοψα από μια γυναίκα. Το άλλο κομμάτι το τηγάνισα και το έφαγα και ήταν πολύ νόστιμο και μπορεί και να σου στείλω και το ματωμένο μαχαίρι που το έκοψε αν περιμένεις λίγο ακόμα. Πιάσε με αν μπορείς κύριε Lusk!» Ο γραφικός χαρακτήρας και το στυλ δεν έμοιαζαν με τα δυο προηγούμενα. Το γράμμα κατέφτασε μαζί με ένα μικρό κουτί στο οποίο υπήρχε μισό ανθρώπινο νεφρό διατηρημένο σε αιθανόλη. Το αριστερό νεφρό της Eddowes είχε όντως αφαιρεθεί από τον δράστη. Ο αποστολέας έγραφε ότι είχε τηγανίσει και είχε φάει το άλλο μισό νεφρό που έλειπε. Οι γνώμες για το συμβάν διίστανται. Άλλοι θεωρούν ότι όντως ανήκε στην Eddowes και άλλοι ότι το γράμμα δεν ήταν παρά ένα μακάβριο αστείο. Το νεφρό ωστόσο εξετάστηκε από τον Δρα Thomas Openshaw του νοσοκομείου του Λονδίνου, που επιβεβαίωσε ότι ήταν ανθρώπινο και ήταν όντως το αριστερό. Ωστόσο δεν μπόρεσε να εξακριβώσει από το νεφρό το γένος και την ηλικία του θύματος. Ο Openshaw συμπτωματικά είχε λάβει και αυτός μια επίσης ανορθόγραφη επιστολή με υπογραφή «Jack the Ripper», που έλεγε τα εξής: «Αφεντικό είχες δίκιο τελικά ήταν το αριστερό νεφρό που αφαίρεσα κοντά στο νοσοκομείο σου και καθώς πήγαινα να κόψω έναν ωραίο λαιμό, κάποιοι μπάτσοι μου έκαναν χαλάστρα αλλά θαρρώ πως θα επιστρέψω σύντομα στη δουλειά και θα σου στείλω και άλλα έντερα. Jack the Ripper».

Ο Jack the Ripper είναι αγαπημένη φιγούρα νουβελών, διηγημάτων, ποιημάτων, βιβλίων κόμικς, παιχνιδιών, τραγουδιών, ταινιών, αλλά και της όπερας Lulu του Alban Berg του 1930. Στα 1960 ο Jack είχε γίνει πια το σύμβολο της ληστρικής αριστοκρατίας και απεικονιζόταν ως ευγενής με ψηλό καπέλο. Είναι αναμφισβήτητα η μεγαλύτερη και πιο μυστηριώδης προσωπικότητα στον κόσμο του εγκλήματος. Μια αινιγματική και επιβλητική σκιά. Τα μέσα της αστυνομίας, η τεχνολογία και οι μέθοδοι έρευνας εκείνης της εποχής, βρίσκονταν σε νηπιακό στάδιο, κάτι που διευκόλυνε τη δράση των πιο αρρωστημένων μυαλών…Είτε πρόκειται για έναν δράστη, είτε για πολλούς, ο μύθος του Τζακ του Αντεροβγάλτη αποτελεί μέχρι σήμερα βασικό χαρακτηριστικό στοιχείο της ταυτότητας του σκοτεινού Λονδίνου.

Πηγές:                                                                              
http://www.casebook.org/ripper_letters/                    http://crime.about.com/od/history/                                  
http://en.wikipedia.org/wiki/Jack_the_Ripper               
http://news.bbc.co.uk/2/hi/6164544.stm                                                                         
http://www.jack-the-ripper-walk.co.uk/jack_the_ripper_history.htm   
 http://www.met.police.uk/history/ripper.htm                             
http://www.timesonline.co.uk

Προτεινόμενα βιβλία:                                                                                                       
-The Ultimate Jack the Ripper Source book, των Stewart P. Evans και Keith Skinner,
-Jack the Ripper: The Facts, του Paul Begg
-The Jack the Ripper A-Z, των Paul Begg, Martin Fido και Keith Skinner.
  Επιτρέπεται η ηλεκτρονική αναδημοσίευση μόνο εφόσον αναδημοσιευτεί το πλήρες κείμενο, με ξεκάθαρη απόδοση στη συγγραφέα Ευλαμπία Τσιρέλη,  μαζί με σύνδεσμο στην παρούσα σελίδα. Απαγορεύεται κάθε είδους έντυπη αναδημοσίευση.